B
R
Z
E
G
| |
Siedemset pięćdziesiąt lat historii
Pierwszą historyczną wiadomość o
Brzegu znajdujemy w dokumencie Henryka Brodatego z
1235 r. Brzeg stosunkowo wcześnie zdobył prymat. Sprzyjało temu położenie jego na
skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych.
Ponadto znajdował się tutaj dwór
książęcy, w którym urzędował na ogół
urzędnik zwany klucznikiem. Tu gdzie dziś znajdują się place: Zamkowy i
Moniuszki, powstało targowisko, wokół niego kramy, kuźnie dworskie i
zapewne budynki mieszkalne. Wszystko to dowodzi, że Wysoki Brzeg już wówczas był
osadą typu miejskiego.
Miasta założono w 1248 r. na prawie
średzkim. Przywilej lokacyjny, wydany przez księcia
wrocławskiego Henryka III, został potwierdzony w 1250 r.
Troskliwymi opiekunami miasta byli książęta
piastowscy z linii wrocławskiej, a następnie
wyodrębnionej w 1311 r. linii brzesko - legnickiej. Pierwszym księciem brzeskim
był Bolesław III Rozrzutny, który rządził w latach 1311 - 1352. Za jego panowania
księstwo brzeskie dostało się w lenno korony czeskiej. Liczne
przywileje, którym obdarzali hojnie miasto książęta
piastowscy, przyczyniły się do rozkwitu Brzegu.
W końcu XIII w., książę świdnicki
Bolko I, rządzący przejściowo Brzegiem jako
opiekun małoletnich książąt wrocławskich (1296 - 1301), obwarował
miasto, aby zabezpieczyć je przed napadami.
Szczególne zasługi dla rozwoju
średniowiecznego Brzegu położył książę Ludwik I (panował
1359 - 1398), pod którego mądrymi rządami wzrósł dobrobyt mieszczaństwa oraz
przeprowadzono
z dużym rozmachem wiele prac budowlanych.
Książę Ludwik I był założycielem i
możnym
opiekunem fundacji kolegiaty św. Jadwigi. W okresie
rządów Ludwika I wzniesiono w Brzegu pierwsze murowane domy, takież
kramy sukiennicze na rynku, a z budowli publicznych
kościół parafialny św. Mikołaja i ratusz.
Nowy okres w dziejach miasta zapoczątkował przełom dokonany w
dziedzinie religii, polegający
na przyjęciu w 1523 r. przez ówczesnego księcia
Fryderyka II (1521 - 1547) i jego poddanych protestantyzmu.
Duże zasługi położył wówczas książę Jerzy II, który
ozdobił miasto budowlami renesansowymi, zachowanymi do dziś, jak
zamek czy ratusz. Do gimnazjum założonego
przez tegoż księcia, przybywała młodzież nie tylko ze Śląska ,
ale i dalszych terenów.
Sławą cieszyła się zwłaszcza drukarnia
ewangelików przybyłych z Polski. Drukarnia brzeska tłoczyła w XVII - XVIII w.
wiele książek polskich, przede wszystkim kancjonałów i postylii.
W 1675 r. umiera młodociany książę
Jerzy Wilhelm (21 XI), ostatni męski przedstawiciel
dynastii piastowskiej. Brzeg wraz z całym
księstwem dostaje się w bezpośrednie władanie
austriackich Habsburgów.
W pierwszej wojnie o Śląsk między
Austrią i Prusami ważnym momentem była bitwa pod
Małujowicami w 1741 r., wsi odległej o około 7 km na południe od Brzegu. Miasto
przeszło w ręce Prusaków niedługo po zwycięskiej dla nich bitwie małujowickiej.
W 1843 r. pierwsza linia kolejowa na
Śląsku i najstarsza na dzisiejszych ziemiach polskich
połączyła Brzeg z Wrocławiem i Opolem, w następnych latach
zbudowano linię z Brzegu do Nysy (1848 r.) oraz do Strzelina
(1910r.). W okresie międzywojennym Brzeg, zwany często miastem
ogrodów, zaliczany był do jednego z
piękniejszych grodów nadodrzańskich. Z drugiej wojny
światowej Brzeg wyszedł poważnie zniszczony (54 %). Aby ułatwić jego zwiedzanie
utworzono Szlak Książęcy, który obejmuje najważniejsze
brzeskie zabytki.
Dnia 30 kwietnia 1945 roku miasto Brzeg
zostało przejęte z rąk dowództwa wojsk radzieckich przez tymczasowe władze polskie.
Pierwszym starostą brzeskim został Stanisław Koziorowski. W dniu 4
wrzesień 1945 rozpoczęło pracę nasze liceum
ogólnokształcące. Pierwszym dyrektorem
został mgr Józef Kaczkowski. Dzisiejszy Brzeg spełnia ważne funkcje gospodarcze i
kulturalne w regionie Dolnego Śląska. Najważniejsze wydarzenia ostatnich lat poznasz, gdy klikniesz.
|