ZABYTKI  NASZEGO  MIASTA

Cudze chwalicie - swego nie znacie

Na terenie Kędzierzyna-Koźla znajduje się około 500 obiektów historycznych, z czego 57 ujętych zostało w Ogólnopolskim Rejestrze Zabytków. Mieszkańcy nie są świadomi, że Koźle z odnowionym Rynkiem, rozbudowanym Kozielskim Wzgórzem Zamkowym i wyremontowanym podzamczem byłoby ozdobą naszego miasta.

Wyjeżdżając gdzieś, chcemy zwiedzać miejsca piękne i zabytkowe. Warto więc wiedzieć, że w naszych okolicach też takie się znajdują.

   Kozielskie Wzgórze Zamkowe to przede wszystkim baszta i dziedziniec wzniesione na przełomie XIII

i XIV wieku, a po pożarze odbudowane w drugiej połowie XVI wieku. Ponownemu zniszczeniu zamek uległ w 1807 roku podczas oblężenia francusko - bawarskiego.

Do naszych czasów zachował się mur oporowy wraz z fragmentami półkolistej bastei. Pomieszczenia piwniczne zamku kozielskiego rozciągają się od baszty, która jest obecnie siedzibą Towarzystwa Ziemi Kozielskiej, w kierunku wschodnim. Tworzą jedną całość,

ponieważ w dzielących je ścianach znajdują się otwory przejściowe.

                                                                                                              rys. G. Fuławka

 „Baszta”. Siedziba Towarzystwa    Ziemi Kozielskiej.

Koźle odkryte na nowo

Mimo pożarów, które kilkakrotnie niszczyły prawie całe miasto, zachowało się tu sporo interesujących

obiektów zabytkowych.

   Rynek to w dawnych miastach główny plac,będący ośrodkiem życia gospodarczego,społecznego i

administracyjnego.Na kozielskim rynku od średniowiecza stał ratusz,w którym mieściła się sala obrad.

W roku 1945 ratusz został zniszczony.W kolejnych latach zlikwidowano zieleń na rynku i utwardzono

nawierzchnię.Niestety wokół rynku nie zachowało się wiele obiektów mających wartość historyczną.

Nie przetrwał budynek starej wartowni i zabytkowe kamiennice.Jedynie budynki wokół rynku zawierają

pewne relikty z poprzednich wieków.

   rys. G. Fuławka

Widok z rynku na ulicę Józefa Poniatowskiego.

Po lewej stronie budynek mieszkalny odtworzony

w latach 1979 – 1986. z zachowaną ścianą frontową

budynku wzniesionego w 1880 r.    

W pobliżu rynku znajduje się kościół poklasztorny pw. Wniebowzięcia NMP,zbudowany w XVIII wieku w stylu barokowym.

Na sklepieniu posiada dekorację malarską ze sceną Salomona,wykonaną przez Józefa Beyera z Opawy.

W Koźlu znajduje się również kościół pw.św.Zygmunta i Jadwigi Śląskiej zbudowany w XV wieku w stylu

gotyckim.W bocznej kaplicy NMP znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem,zwanej Kozielską.

rys. A. Tokarczyk

Budynek mieszkalny wzniesiony w 1895 r.

Jednym z największych parków Opolszczyzny jest zespół ogrodowo-pałacowy w Sławięcicach,w którym

zachowała się niewielka część XVIII-wiecznego pałacu i zbudowany około 1830 roku dom ogrodnika

"Belwederek".

 rys. A. Tokarczyk                                                                                                                           Portat bocznego wejścia XVIII – wiecznego pałacu

Pawilon ogrodowy zbudowany w 1802 r.                                                                             w Sławięcicach

w tradycji barokowej.

Śladami bunkrów i fortyfikacji

  Na obrzeżach Koźla można dostrzec drewniane schrony, żelbetowe bojówki, obwałowania ziemne, mury i rowy.

Ten pas umocnień wybudowali Austriacy w XVIII wieku, a dalszej rozbudowy dokonali Prusacy, którzy

opanowali Koźle w 1741 roku.

Najcenniejszą pozostałością prawobrzeżnych fortyfikacji twierdzy kozielskiej jest Baszta Montalemberta, czyli Fort Fryderyka Wilhelma, zbudowana na przełomie XVIII i  XIX wieku. Dwa piętra wieży-fortu mogły 

pomieścić 28 dział wraz z załogą, amunicją i niezbędnymi zapasami.

Pozostałości po fosie.         

Do roku 1806 (oblężenia twierdzy kozielskiej przez armię napoleońską) zdołano wznieść tylko główny korpus wieży, otoczony fosą i wałem

ziemnym. Ostatecznie budowlę ukończono w 1829 roku.

   W Kędzierzynie - Koźlu znajduje się również jeden z najstarszych kanałów europejskich, wyposażony w śluzy komorowe-Kanał Kłodnicki zbudowany w latach 1792-1812,aby połączył Koźle z Gliwicami.

  Baszta Montalemberta zbudowana

           w latach 1805 – 1829.            

rys. G. Fuławka

Budynek forteczny zbudowany

w XVIII – XIX wieku

Niestety na większości obiektów historycznych widać działanie "nieubłaganej ręki czasu", a na ich

wyremontowanie brak funduszy. Rocznie tylko 1% budżetu miasta idzie na wydatki związane z konserwacją

kędzierzyńsko-kozielskich zabytków. Szkoda, że pamiątki dawnych wieków w naszym mieście niszczeją.   

Stronę o zabytkach Kędzierzyna – Koźla

Opracowała Justyna Mykitka z kl.VIIIa

Z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 11

Im. W. Broniewskiego w Kędzierzynie - Koźlu