Obszar gminy Leśnica w
przeważającej części leży w obrębie
Masywu Chełmskiego, lub mówiąc inaczej,
w garbie Chełmu.
Stanowi on zachodnią część garbu
triasowego wapienia muszlowego, oddzieloną
od Garbu Tarnogórskiego wyraźnym obniżeniem
pod Pyskowicami.
Długość tego złoża wapienia wynosi
ok.130 km, a szerokość waha się od 15
do 25 km. Obszar ten posiada, zauważalną
dla każdego, charakterystyczną rzeźbę
terenu. Składają się na nią:
pojedyncze podłużne wzniesienia i płaskowyże,
których wysokość wynosi od 360- 400 m
npm. Główny masyw Chełmu biegnie z północnego
zachodu w kierunku południowo- wschodnim,
przewyższając otaczającą krainę na długości
ok. 25 km. Szerokość wzniesienia wynosi
przeciętnie 5 km.W sylwecie Chełmu
można wyodrębnić kilka kulminacji.
W jednej trzeciej całego garbu, w części
północno- zachodniej wznosi się najwyższa
kulminacja- Góra Św. Anny. Tworzy ją
szczątkowy bazaltowy nek
wulkaniczny, który swym
profilem nadaje naszej górze ciekawy
wygląd nieczynnego wulkanu.
Największe wrażenie sprawia widok Chełmu
oglądany od strony południowo-
zachodniej, bo po tej stronie stanowi on
potężny próg krawędzi erozyjnej
opadajacej stromo ku Dolinie Odry. Różnica
poziomu terenu wynosi tu od 80 do 170 m
wysokości względnej. W odniesieniu do
poszczególnych miejscowości położonych
wzdłuż podnóża stoku zachodniego
i odpowiednich punktów przeciwległych
na grzbiecie, różnica terenu wynosi:
Jasiona
.............200 m npm - Kamienna Góra............326
m npm
Żyrowa..............219 m npm-
Wysocki Las.................326 m npm
Zdzieszowice.....185 m npm - Góra sw.Anny...............400
m npm
Leśnica..............205 m npm -
Stoki.............................308
m npm
Zalesie...............205 m npm -
Czarnocin......................314 m
npm
Północne
stoki Chełmu opadają łagodnie ku
Nizinie Śląskiej, w kierunku wschodnim
grzbiet przechodzi stopniowo
w Obniżenie Kłodnickie i Nizinę
Kozielską.
Grzbiet Chełmu oglądany z daleka
przypomina kształtem jakby nierówno
napiety łuk, ale w rzeczywistości jest
on rozczłonkowany przez doliny
i siodła.Wzniesieniem
najbardziej wysuniętym na północny
zachód jest Kamienna Góra
(326 m npm) koło Ligoty Dolnej.
Od sąsiedniego wzniesienia, którym jest
Biesiec (350 m npm),
oddziela ją siodłowe obniżenie
o wys. 256 m npm. Biesiec i następujący
po nim teren płaskowyżu z Wysockim
Lasem (385 m npm) stanowią
największą bryłę w całym łańcuchu
Chełma. Pomiędzy płaskowyżem a największą
kulminacją garbu tzn Górą Św.
Anny (400 m npm) przebiega
kolejne obniżenie terenu. Jest nim
dolina zwana Krowiakiem.
Bierze ona początek koło wsi Wysoka
położonej na wschodnim stoku
wzniesienia. Tam wysokość Krowiaka
wynosi 320 m npm. Biegnąc w kierunku
zachodnim po 2 km obniża się do 230 m
npm. Góra Św. Anny obniża się dość
stromo w kierunku wschodnim przechodząc
w odległości 2 km od szczytu w Dolinę
Poręby. Ta w swej części
wschodniej ma wysokość 302 m npm, a po
3 km przebiegając w kierunku zachodnim
opada do 250 m npm. Dolina Łąckiej
Wody stanowi kolejne obniżenie
terenu. Położona jest między
wzniesieniem Czarnocinu
(314 m npm), a Bukowym Borem.
Długość doliny wynosi ok. 4 km. Jej
poziom obniża się
z 290 m npm w części wschodniej do 258
m npm po stronie zachodniej. Dalsze siodłowe
obniżenia występują również na linii
miejscowości: Zalesie > Klucz
> Oleszka oraz Stary
Ujazd > Zimna Wódka.
Załączony
poniżej schemat przekroju pionowego
głównego masywu Chełmu obrazuje różnice
poziomu tego terenu.
Bardzo
oryginalna jest rzeźba powierzchni
terenu na stokach zachodnich. Są tu
charakterystyczne wąwozy
i parowy. Geolodzy
naliczyli ich ich ponad 100. Pochodzenie
tych form związane jest z procesem krasowienia
skał, który modeluje powierzchnię stoków.
Suche parowy drążone są przez wody
opadowe zwłaszcza wiosną. Wody płynące
kruszą
i rozpuszczają podłoże, rzeźbią i
żłobią glebę oraz skałę. W partiach
leśnych tworzą malowniczą i
fantastyczną rzeźbę terenu, a przede
wszyskim niezwykle urozmaiconą.
Na takie ukształtowanie terenu Masywu
Chełmskiego wpłynęła ciekawa budowa
geologiczna.
|