Śląsk należy do historycznych dzielnic Polski. Położony jest w dorzeczu górnej i środkowej Odry. W okresie od VIII-X w zamieszkały był przez plemiona: Gołęszyców, Opolan, Trzebowian, Bobrzan, Dziadoszan oraz Ślężan. W X wieku Śląsk należał przejściowo do Czech, a ok. 990 r. Mieszko I przyłączył go do Polski. W 1000 r. na zjeździe gnieźnieńskim zostało założone biskupstwo we Wrocławiu.
W okresie wojen polsko-niemieckich podczas panowania Bolesława Chrobrego (1002-18) ziemie Śląska stały się bazą wyjściową polskich działań wojennych w Czechach i na Łużycach, a także terenem najazdów niemieckich (obrona Niemczy 1017).W 1039 Śląsk został opanowany przez czeskiego księcia Brzetysława. W 1050 ponownie odzyskany poprzez działania zbrojne Kazimierza Odnowiciela. Na przełomie XI-XII Śląsk był pustoszony przez najazdy czeskie.
Od 2 poł. XII rozpoczął się szybki rozwój gospodarczy Śląska i w rezultacie w XIII w. stał się on najbogatszą dzielnicą Polski. Od XII w. rozpoczął się rozwój górnictwa kruszcowego: złota ( Złotoryja, Złoty Stok), srebra(Bytom), miedzi(Miedzianka), ołowiu i żelaza.
W początkach XIII w. na Śląsku lokowano pierwsze miasta i wsie na prawie Niemieckim. Na Śląsk do miast lokacyjnych napływali osadnicy niemieccy. Doprowadziło o do wzrostu zaludnienia i potęciału gospodarczego, ale także spowodowało zniemczenie znacznych obszarów zwłaszcza Dolnego Śląska.
Książęta śląscy rozwijali ożywioną działalność fundatorską i budowlaną. Bolesław Wysoki ufundował opactwo cystersów w Lubiążu. Henryk I Brodaty opactwo w Trzebnicy i Henrykowie, Henryk IV Probus - kościół Św. Krzyża we Wrocławiu, Bolesław I Świdnicki - opactwo w Krzeszowie. Piastowie śląscy budowali okazałe zamki murowane, m. in. w Legnicy, Opolu, Bolkowie, Oleśnicy, Brzegu, Oławie i Toszku. Znaczne rozdrobnienie polityczne Śląska (w początku XIV w. 17 księstw) ułatwiło jego opanowanie przez sąsiednie Czechy.
W 1526 r. Czechy, Morawy i Śląsk dostały się pod panowanie Ferdynanda I
Habsburga, który próbował podnieść wartość monety śląskiej. Niestety zaszkodził w ten sposób wymianie towarowej z Polską. Ponadto, za jego rządów miały miejsce bunty robotnicze, np.w Tarnowskich Górach, gdzie w 1534r. zatrudnieni przy wydobyciu srebra domagali się podwyżki płac i przeznaczenia funduszy Kasy Brackiej na utrzymanie szpitala. Władze wysłały przeciwko górnikom wojsko i robotnicy musieli krwawo wywalczyć zgodę na finansowanie lecznicy.
Po soborze trydenckim (1545-1563r.), który zapoczątkował kościelną kontrreformację, w państwie Habsburgów zaczął także narastać konflikt między katolikami-zwolennikami postanowień soboru, popieranymi przez cesarza, a protestantami. W rezultacie wybuchła religijna wojna domowa. Przekształciła się ona w ogólnoeuropejską i trwała od 1618 do 1648 roku. Śląsk był wtedy rabowany przez walczące strony. Zniszczono 36 miast, 1095 wsi oraz 113 zamków, a ludność mordowano. Praktycznie zaprzestano prac górniczych. Dzielnicę dotknęła też parokrotnie klęska zarazy idącej za wojskiem.
Pokój westwalski ( 1648r.) darował Śląskowi ograniczoną swobodę religijną. Tymczasem w1673r. w Opolu powstało kolegium jezuitów będące forpocztą działań kontrreformacyjnych. Wielu innowierców uciekło wówczas ze Śląska i znalazło schronione m.in.: w RZECZPOSPOLITEJ SZLACHECKIEJ
W tamtej burzliwej epoce wygasła również ostatnia linia dynastii piastowskiej na Śląsku-ród książąt legnicko-brzeskich ( 1675 r.). Przez dwadzieścia jeden lat (1645 - 1666 r.) księstwa opolskie i raciborskie, jako zastaw pożyczonych pieniędzy dla cesarza Austrii , należały do panującej w Polsce królewskiej rodziny Wazów. Dzięki temu Jan Kazimierz w czasie najazdu szwedzkiego ( 1655 /1656 r.) mógł schronić się w Głogówku. Na Śląsku przebywał też Jan III Sobieski, kiedy maszerował ze swoją armią pod Wiedeń, aby rozbić wojska Turcji ( 1683r. ). Polski król pisał wtedy do swojej żony Marysieńki: „ Lud tu niewymownie dobry i błogosławiący nam; kraj cudownie wesoły” .
Pierwsza połowa XVIII stulecia przyniosła kolejne pogorszenie kondycji gospodarczej Dzielnicy. Wojna północna przerwała handel polsko-śląski, a zdobycie przez cara Piotra I dostępu do Bałtyku zmniejszyło zainteresowanie Rosji wymianą towarową ze Śląskiem. Poza tym władający Prusami Hohenzollernowie utrudniali śląskim kupcom transport produktów Odrą.
Opole od czasów średniowiecza do początkowych lat XIX wieku wzrastało jedynie w obrębie
otaczających je murów. był to obszar wynoszący zaledwie 16ha.Mury opasały miasto z trzech stron: od Odry ciągnąc się wzdłuż dzisiejszych ulic Konopnicka, kard. Kominka, Sienkiewicza poprzez plac Kopernika do Sępołowskiej i w dół do końca ulicy Mozarta, kończąc nad brzegiem Młynówki.
Zasadniczym elementem który przyspieszył rozwój miasta była reforma ustroju miejskiego przeprowadzona w państwie pruskim w 1808 roku. Nowy podział administracyjny Śląska w 1816 r. zaowocował utworzeniem rejencji opolskiej której stolicą zostało Opole.
Rozszerzenie funkcji administracyjnych miasta spowodowało napływ urzędników,
a tym samym ożywienie budownictwa w mieście -trzeba było zbudować nowe urzędy i
zapewnić mieszkania przyjezdnym urzędnikom .
W pierwszej kolejności postawiono nowy ratusz (1018-24). Z nakazu władz rejencyjnych przystąpiono do wyburzania murów miejskich (1819). Sukcesywnie rozbierano
bramy miejskie.
Poza terenem murów miejskich, na przedmieściu Groszowickim zbudowano gmach
dla władz rejencji (1830-33) oraz zmodernizowano i zaadoptowano na biura Zamek
Piastowski(1860).
Duży wpływ na rozwój Opola wywarła budowa linii kolejowej łączącej Wrocław-
Brzeg-Opole. Odcinek ten oddano do 29 maja 1843 roku. Miasto wyraźnie rozwijało się
w tym czasie w kierunku południowym. Przedmieście Groszowickie straciło swój peryferyjny charakter. Trakt krakowski wiodący od wieków do wrót bramy Krakowskiej, uzyskał rangę ulicy Krakowskiej.
W sąsiedztwie stacji kolejowej wybudowano nowy gmach poczty (1852-53) i starostwo. Na młynówce w latach sześćdziesiątych XIX wieku utworzono port przeładunkowy. Przy dzisiejszej ulicy Krakowskiej 32 do 1881 roku miał siedzibę Królewski Sąd Powiatowy.
Odkrycie Polskich margli i wynalazek cementu przyczynił się rozwoju przemysłu cementowego w mieście. W 1857 roku została uruchomiona pierwsza cementownia
E. Grundmanna. W 1907 roku cement produkowało już 8 cementowni.
W 1862 roku w Opolu zbudowano gazownię. Miasto oświetliło 140 latarni gazowych. Ważną inwestycją było założenie sieci wodociągowej w mieście w latach 1892-93 i zbudowanie zakładu wodociągowego przy ulicy Oleskiej w 1896 roku.