Gmina PRÓSZKÓW

Gmina Prószków położona jest w centralnej części województwa opolskiego na Nizinie Śląskiej. Od północy graniczy z gminą Komprachcice i oddalonym o 13 km Opolem. Od wschodu sąsiaduje wzdłuż rzeki Odry z gminą Krapkowice. Zachodnia strona to przepiękne lasy dochodzące do gmin Strzeleczki, Biała, Korfantów i Niemodlin. Prószków jest siedzibą Urzędu Gminy. Jej powierzchnia liczy 181 km2, który to teren zamieszkuje około 10 080 osób. W skład gminy wchodzi 15 sołectw: Boguszyce, Chrząszczyce, Chrzowice, Folwark, Górki, Jaśkowice, Ligota Prószkowska, Nowa Kuźnia, Prószków, Przysiecz, Winów, Zimnice Małe, Zimnice Wielkie, Złotniki i Źlinice.Od 1997 roku gmina współpracuje z zaprzyjaźnioną gminą w Niemczech - Hünfeld, nawiązano też kontakt z gminą Dürentrup.

Gmina ma charakter typowo rolniczy. Na terenie gminy mamy 5 Publicznych Szkół Podstawowych: Prószków, Ligota Prószkowska, Złotniki, Boguszyce, Zimnice Wielkie oraz 2 Publiczne Gimnazja: Prószków i Zimnice Wielkie.

Boguszyce Wieś położona 12 km na południe od Opola. Nazwa jej pochodzi od inmienia Bogusz - pojawia się w dokumantach z 1260 roku. Jej nazwa zmieniała się: "Bogusici", "Bogussicz", "Boguschicze", 'Bogschitz", na Gottersdorf w 1936 roku. Chrząszczyce Wieś położona na trasie Opole - Prudnik. Pierwsza wzmianka na jej temat jest odnotowana w roku 1260 jako Cremchici (Chrzemchici) kiedy książę opolski Władysław odstąpił tamtejszemu kościołowi dochody z tej wsi. Od 1644 r. wieś należy do właścicieli w Prószkowie. W 1814r. Chrząszczyce zniszczył pożar. Spłonął wtedy także kosciół, którego odbudowa trwała do 1921 r.

Chrzowice

Wieś położona 8 km w kierunku południowym od Opola przy szosie Opole-Krapkowice. Pierwsza wzmianka o wiosce, której nazwa brzmiała wówczas Clchowici pochodzi z roku 1260. W 1534 roku była wsią książęcą. W 1830 roku w Chrzowicach był młyn wodny, karczma i kowal.

Folwark

Wieś położona na trasie Opole-Krapkowice w odległości 7 km od Opola. Pierwsze doniesienia o istnieniu miejscowości można datować na rok 1295, wzmianka taka była przy dochodach parafialnych Chrząszczyc, gdzie m. in. wymieniono wioskę "Vorwerk des Gesco" i być może ta nazwa dotyczy obecnej wsi Folwark. Powierzchnia wsi wynosiła 258,7 ha, ludność zamieszkująca wieś utrzymuje sie głównie z rolnictwa.

Górki

Położone są w odległości 6 km od Opola. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1306 roku, kiedy to książę Bolesław zamienił 3 łany frankońskie z miasta Opola na 8 łanów w Górkach. Od tej pory następuje rozwój wsi, w 1864 roku we wsi był kowal, 3 krawców i 1 szwec. Na miejscu była także katolicka szkoła, do której uczęszczało 134 uczniów z Górek, Winowa i Folwarku.

Jaśkowice

Wieś położona w południowo-zachodniej części województwa. Nazwa wsi patronimiczna od popularnego imienia Jaśko pojawiła się po raz pierwszy w 1723 roku, jako nazwa folwarku hrabiego prószkowskiego. W 1793 r. założono kolonię Jaśkowice, przewidzianą jako osiedle robotników leśnych dostarczających drzewo dla prószkowskiej fabryki fajansu. Kolonię tę zlikwidowano w 1799r. i odbudowano jako folwark. Wieś i folwark posiadały smolarnię, kuźnię i kopalnię torfu. W 1936r. przemianowano Jaśkowice na Johansdorf- tworzyły samodzielna gromadę wiejską. W 1945r. wróciły do swej dawnej nazwy i zostały przyłączone do gminy Prószków. Zajmują obecnie powierzchnię 277,5 ha.

Ligota Prószkowska Wieś położona 19 km w kierunku południowo- zachodnim od Opola. Nazwa pochodzi od słowa Igota - ulga. Najstarsza historyczna wiadomość pochodzi z 1305r., zamieszczona jest w księdze uposażeń biskupa wrocławskiego jako "Elgotha". W1447r. nazwę wsi zapisano jako"Elgotha Pasconi", a od 1644r. "Elgoth" należy do posiadłości prószkowskich. We wsi był młyn, wiatraki, karczma i szkoła. Do Ligoty Prószkowskiej należą 2 przysiółki:

1. Smolnik - wymieniony w 1672r. jako smolarnia,

2. Dzików - znany od 1794r. jako leśniczówka, która obok leśniczówki posiada 4 zagrody leśne.

Nowa Kuźnia

Wieś położona 13 km od Opola. Nazwa pochodzi od huty żelaza zwanej kuźnią lub kuźnicą, których kilka znajdowało się w okolicy. Po raz pierwszy pojawiła się na mapie Ort Neuhammer w 1736r., we wsi był młyn, karczma i kowal. Jest piękny 20 ha staw, który obecnie jest rezerwatem przyrody. Powierzchnia wsi wynosi około 222 ha.

Prószków

Najstarsze wzmianki o nim pochodzą z roku 1250, a dalsze 1443 i 1447 i informują, że była tu parafia i kościół. W 1563r. Jerzy z Prószkowa buduje zamek, który zostaje zburzony przez Szwedów w 1644r., a odbudowa następuje w 1677. Po śmierci ostatniego z rodu Prószkowskich, Leopolda, zamek wraz z posiadłością przechodzi w ręce rodziny Dietrichstein. Ona z kolei sprzedaje je w 1783r. królowi pruskiemu Fryderykowi Wielkiemu, który zakłada w nim zarząd okolicznych domen. Do zamku należy fabryka fajansów słynąca ze swych artystycznych wyrobów, przetrwała ona do 1850 roku.Obecnie porcelanę z niej można oglądać w muzeum w Malborku i innych muzeach. W 1809r. Prószków otrzymuje ustrój magistratu z prawem wyboru burmistrza i 2 radnych. W 1847r. zorganizowano w Prószkowie Akademię Rolniczą, która istniała do 1881 roku, kształciła się tu młodzież z całej Polski i Europy. Dziś nauka odbywa się w Zespole Szkół Ogrodniczych.

Przysiecz

Najstarsza wiadomość o miejscowości pochodzi z 1305r. Wywodzi się od słowa przysieka - przejście wyrąbane w lesie, który tu zawsze rósł. Wzmianka ta jest zamieszczona w księdze uposażeń biskupa wrocławskiego w związku z opłatą dziesięciny na rzecz kościoła. Do roku 1945 Przysiecz z przysiółkiem Leśnik stanowi samodzielną gminę wiejską, gdzie większość to rolnicy.

Winów

Najwcześniejszą datą dla wsi wymienia się 1412 rok. W tym roku występuje pan dziedziczny z Winowa (von Wyno) Mathias Schan von Gorzicz (Maciej Schan z Gorczyc). Od 1534r. wieś jest w posiadaniu książęcym. We wsi był folwark, który liczył 958 mórg i 23 morgi łaki.

Zimnice Małe Wieś położona 15 km od Opola. O istnieniu "Symanowicz" pojawiła się wiadomość w dokumentach biskupa wrocławskiego Jana z 1295r., a później dalsza wiadomość zamieszczona jest w 1447r. jako "villa Senicz sedes Falkenbergensis", ale do końca nie wyjaśniono czy dotyczy to Zimnic Małych czy Wielkich. Dopiero pewna wiadomość ukazuje się w 1531r. i znajduje się w rejestrze wsi płacących dziesięcinę na rzecz kolegiaty w Opolu. Wieś posiadała 2 folwarki, wiatrak i 2 kowali. Zimnice Wielkie Wieś położona na trasie Opole - Krapkowice w odległości 16 km od Opola. Pierwsza wzmianka historyczna o jej istnieniu pochodzi z dokumentu biskupa wrocławskiego Jana z 1295r., następna z 1447r. Dokładna wiadomość jest w rejestrze z 1531r. Istnieje tu zabytkowy kościół barokowy z XVIw. przebudowany w 1934r., młyn i folwark.

Złotniki

Położone 11 km od Opola. Nazwa wywodzi się od od osadników zajmujących się wydobywaniem rud, pojawiła się pierwszy raz w księgach księcia Władysława Opolskiego z 1260r. W 1295r. nazwa "Zlothnik" jest wymieniona w dokumencie biskupa wrocławskiego Jana. Dnia 21 marca 1814r. wybuchł w Złotnikach groźny pożar, który strawił całą wieś, mimo to odbudowano ją już w 1845r.

Źlinice

Wieś położona na trasie Opole-Racibórz 13 km od Opola. Nazwa topograficzna pierwotnie brzmiała Zieleniec, zniekształcona wskutek późniejszych transkrypcji. Pierwsza wzmianka datuje się na rok 1260 w dokumentach księcia Władysława Opolskiego. Wieś miała młyn, karczmę i owczarnię.

<<powrót