Najstarsze ślady osadnictwa na terenie gminy pochodzą z
epoki kamienia (6 stanowisk archeologicznych). Występują też
liczne ślady osadnictwa z kolejnych okresów - epoki brązu (10
stanowisk), ślady osad kultury łużyckiej (14 stanowisk),
kultury przeworskiej (3 stanowiska) i okresu wpływów rzymskich
(5 stanowisk). Ślady osadnictwa z okresu średniowiecza występują
najliczniej (20 stanowisk), a najcenniejszym znaleziskiem z tego
okresu jest grodzisko wczesnośredniowieczne na terenie wsi
Miejsce.
Pierwsze źródła pisane, donoszące o istnieniu osad w obecnych
granicach gminy pochodzą z końca XIII i XIV wieku. Kolejne
wzmianki o zakładanych wsiach pojawiają się w XVII i XVIII
wieku i ostatnie w drugiej połowie XIX wieku.
Świerczów
Nazwę swą wywodzi od przezwiska "Świerszcz". Używane
także nazwy to: Swierczow, Swirczhow, Swirczew, Swierschow,
Schwierz.
Wieś wzmiankowana już w od XIII w. Ze źródeł wywnioskować
można, że w roku 1294 r. we wsi znajdował się zamek książęcy.
Sto lat później, w XIV w., wspomniany został jako miejscowość
posiadająca wówczas prawa targowe. Znany jest również
dokument pochodzący z 1441 r. dot. toczącego się sporu między
ówczesnym panem Świerczowa o nazwisku Wisch i zwanym Hansem, a
Tzomberem Namysłowem. Czego spór dotyczył nie wiadomo, wiadomo
natomiast, że obaj związani byli współpracą z nieodległym
Namysłowem. Ze względu na bliskość tego miasta mieszkańcy Świerczowa
zawsze utrzymywali z nim poważne i bardzo ożywione kontakty.
Znany jest także fakt, że w latach 1505 - 1601 Świewrczów
znajdował się pod rządami właściciela ziemskiego hr. Kotulińskiego
i jego rodziny oraz, że w owym czasie czyniono starania o
nadanie Świerczowowi praw miejskich jednak spełzły one na
niczym i miejscowość pozostała wsią. W połowie XVIII w. Świerczów
stanowił własność majeratu w Pokoju domu książęcego Syców-Oleśnica.
W XIX wieku miejscowe dobra znajdowały się w posiadaniu
hrabiowskiej rodziny Wurtenben. Ludność pochodzenia
ewangelickiego zajmowała się głównie rolnictwem, rzemiosłem
i handlem. Zabudowania wsi tworzyły zwartą zabudowę. Większość
domów i budynków gospodarczych pochodzi z okresu przedwojennego.
Zachowane obiekty zabytkowe to:
Kościół filialny p.w. Najświętszego Serca Jezusowego,
zbudowany w latach 1923-24, murowany, z dzwonem odlanym w 1784 r.
przez Jana Jerzego Kriegera we Wrocławiu, z plakietkami,
przeniesiony z dawnej dzwonnicy wiejskiej oraz cmentarz grzebalny
katolicki, z usytuowanym po jego lewej stronie dawnym kirkutem, w
obrębie którego znajduje się neogotycka kapliczka.
Starościn
Starościn wymieniony jest w roku 1353 jako Stareczen (Stereczendorf),
w roku 1394 nosił nazwę Staroste. W roku 1479 dobra te posiadał
Henryk Jankewitz, zwany Colla (ówczesny starosta wrocławski, który
rezydował na zamku w Namysłowie), w tym roku następuje budowa
i rozbudowa budynku wchodzącego w skład obecnego pałacu. Majątek
w 1604 roku kupił Konrad Saurma von Jeltsch, którego
spadkobiercy władali nim do roku 1945. Do majątku należały
kolonie: Osomble, Osiek, Pieczyska, Zawada, Szersine, Sopola,
Zorzów. W Starościnie był pałac, wolny folwark z gorzelnią,
a we wsi około 90 domów.
Dzieje dworku.
Na płaskim wzniesieniu w pobliżu masywu leśnego, jakim wtedy
były okolice Dąbrowy, prawdopodobnie założono w końcu XIV
wieku lub na początku XV, dworek letni (obecnie dziedziniec RSP),
a raczej zameczek myśliwski stanowiący rezydencję starosty
wrocławskiego i jego gości. Dworek był zaczątkiem wsi Starościn,
a jej nazwa przypuszczalnie pochodzi od wyrazu starosta.
W drugiej połowie XV wieku nastąpiła rozbudowa pierwotnego
obiektu. W Latach 1470-1479 Henryk Colla wybudował nowy dwór
mieszkalny (na obecnym miejscu), zwany wówczas zamkiem. Po śmierci
starosty wrocławskiego w 1537 roku Starościn nabył Jan Stwoliński
(grobowiec i płyta w kościele w Rychnowie).
W 1604 r. Starościn nabył Konrad von Saurma. Dworek wraz z
dobrami należy do potomków aż do 1945 r. Na przełomie XVII/XVIII
w. wybudowano nowy dwór mieszkalny, który wchłonšł część
starej budowli. Nowy budynek zwrócony frontem ku południowemu-zachodowi
był typowym dworkiem szlacheckim z okresu baroku. W tym samym
czasie zmienił wygląd pałacowy ogród, przyjmując styl
barokowy składający się z czterech kwadratów odrębnie
zagospodarowanych.
W parku krajobrazowym znajduje się wiele okazów
starego drzewostanu: 4 lipy drobnolistne (pomniki przyrody) rosnące
przy pałacu, dąb szypułkowy (pomnik przyrody) o obwodzie 520
cm, choina kanadyjska, katalpa wielokwiatowa, kolekcje buków,
klonów i świerków, tulipanowiec amerykański, przepiękny i
rzadki okaz świerka Brawera, jodły, daglezje, żywotniki i
cyprysy. Z rosnących w parku krzewów na uwagę zasługują:
magnolia parasolowata i kilka rododendronów. Malowniczo
prezentuje się okaz buka zwyczajnego odmiany zwisającej o
silnie pochylonym pniu i gałęziach zwisających do ziemi.
Ciekawe, dorodne drzewa i krzewy w dobrze utrzymanym otoczeniu
sprawiają, że park krajobrazowy w Starościnie jest jednym z piękniejszych
parków wiejskich na terenie Powiatu Namysłowskiego. Również
pałac, otoczony parkiem, użytkowany obecnie jako centrum
kulturalne i sportowe młodzieży, staraniem gminy, wprawdzie
przy niewielkich środkach finansowych jest utrzymywany na dobrym
poziomie.
Dąbrowa
Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z początków XIII wieku.
Stanowiła własność biskupstwa wrocławskiego później księstwa
wrocławskiego.
Dawny zespół dworski, pierwotni był osadą plemienną, pochodzącą
z ok. X- XII w. świadczą o tym liczne wykopaliska
archeologiczne. Osada spełniała także rolę cmentarzyska i
miejsca kultu. Średniowieczna siedziba dworska znajdowała się
na zapleczu, w pobliżu dzisiejszej Zlewni Mleka, na terenie
parku.
Właścicielami Dąbrowy w XVI i XVII w. była zamożna rodzina
Kotulińskich, która wybudowała dworek (w miejscu dzisiejszej
szkoły podstawowej). Powstał też kościół ewangelicki, który
został dobudowany do istniejącej kaplicy p.w. Św. Jadwigi.
W ostatnim ćwierćwieczu XVII w. i w wieku XVIII Dąbrowa należała
do rodziny Prittwitz, której członkowie rozbudowali dworek,
przemianowując go na pałac. W połowie XVII w. nastąpiło
przejęcie kościoła przez katolików. Przy dworze-pałacu użytkowany
ogród przekształcono w park. Dalsze zmiany w zespole pałacowo-parkowym
nastąpiły po kolejnej zmianie właściciela, którym od 1972
roku był Carl Ernest Lumfer, najprawdopodobniej skoligacony z
rodziną Prittwitz ( kamienny nagrobek znajduje się przy kościele,
a na nim, w górnej części dwa kartusze herbowe). Park
krajobrazowy został ukształtowany na początku XIX wieku. W końcu
XIX wieku znowu zmieniają się właściciele, majątek nabywa
rodzina Spiegel. W jej rękach pozostaje do 1926 roku kiedy to w
drodze spadkobrania otrzymuje go rodzina v.Heydebrand posiadająca
także majątek w Jastrzębiu Heydebrandowie władają majątkiem
w Dąbrowie do roku 1945. Po wyzwoleniu pałac został spalony
przez żołnierzy radzieckich, którzy w ten sposób reagowali na
działalność organizacji dywersyjno-sabotażowej w rejonie
powiatu namysłowskiego.
Park w Dąbrowie jest założeniem krajobrazowym uwzględniającym
nurt romantyczny - obecnie nie posiada dawnego charakteru.
Drzewostan parku jest głównie pochodzenia rodzimego. Przeważają
w nim dęby szypułkowe o obwodach 350-580 cm, wiązy szypułkowe
o obwodach 350-500 cm, znajduje się w nim także potężny
platan o obwodzie 440 cm.
Nazwy miejscowości w dziejach historii
BĄKOWICE - Bangk 1353, Bamkow 1578, Bankowic 1666 - obecna forma pod wpływem niem. Bankwitz; od przezwiska Bąk 1166 r., por. także częste nazwisko Bąk
BIELICE - Bielice 1845; od nazwy osobowej Biel albo Biały. Nie można również wykluczyć znaczenia topograficznego, tzw. pierwotnej formy Bielica "mokradła, bagno nizinne".
BIESTRZYKOWICE - Eckardi villa 1265, Eckerberthivilla 1353, Biestrzykowice 1845; nazwa jest starą adaptacją pięrwotnej nazwy niemieckiej, por. imię Biezstryk 1287 ze Śląska.
DĄBROWA - Dąmbrowa 1300; od wyrazu dąbrowa, "las dębowy".
GOLA - Gola 1300; od wyrazu gola, "teren goły", bezleśny.
GRODZIEC - Grodys 1371; od wyrazu grodziec "mniejszy gród". Ze względu na późne zapisy nie wykluczone pierw. Grodziszcze.
MIEJSCE - Staedtel 1666, Mieysce 1845; od wyrazu staropolskiego miestce, zdrobn. od miasto.
MIODARY - Modare 1267, Medar 1564; pierwotni Miodziarze "wybierający miód".
STAROŚCIN - Stareczendoerf 1358, starastendorf 1394; nazwa uległa szybkiej germanizacji, od nazwy osobowej Starosta.
ŚWIERCZÓW - Swirtczaw 1300, Swirczhow 1359; od przezwiska Śwircz 1116 r.~ Świrszcz.
ZBICA - Zbica 1666; wyraz staropolski izb, izbica zbica itp.