ZAMEK PIASTÓW -
"ŚLĄSKI WAWEL"
Pierwszą
wzmiankę o dworze książęcym w Brzegu zawiera dokument z 1235
r. Po śmierci Henryka V opiekunem jego małoletnich synów
został Bolko I świdnicki, który zbudował murowany zamek na
miejscu, gdzie znajdował się stary drewniany dwór książęcy.
Rozbudowa i przebudowa w stylu gotyckim nastąpiła za panowania
księcia Ludwika I. Z inicjatywy księcia Fryderyka II, księcia
brzesko-legnickiego, zapoczątkowano w 1530 r. akcję budowlaną,
w wyniku której zbudowano zamek renesansowy w kształcie
czworoboku z wewnętrznym dziedzińcem arkadowym, dwiema bramami
i czterema wieżami. Kontynuatorem dzieła Fryderyka był jego
syn książę Jerzy II. Budowniczymi byli architekci włoscy. W
latach 1550- 1554 wzniesiono kolumnowe krużganki i wykonano
dekoracje rzeźbiarskie fasady bramy.
Na fasadzie bramy znajdują się rzeźby przodków Jerzego II. Zostały one wykonane według drzeworytów "Kroniki polskiej" Miechowity. Na szczycie bramy znajdują się herby ziem polskich i orzeł jagielloński, poniżej płaskorzeźby 24 Piastów oraz naturalnej wielkości figury księcia Jerzego II i jego żony Barbary.
Zamek
brzeski ze względu na piękno krużganków i komnat, nazwany
został Śląskim Wawelem. Świetność zamku przeminęła wraz
ze śmiercią ostatniego władcy , księcia Jerzego Wilhelma.
Przez prawie 300 lat był niszczony i grabiony. Dopiero po wojnie
został odbudowany i zamieniony w muzeum.
Być może teraz, tak jak przed wiekami, nocą przez krużganki
przemyka się duch psa z legendy.
"
Książę Jerzy II miał ulubionego psa, doga angielskiego. Pies
przebywał zawsze w pobliżu swojego pana, a gdy książę
udawał się do swojej komnaty, pies wiernie sypiał pod
drzwiami.
Zdarzyło się, że książę wyjechał na dłużej i zostawił
psa w zamku. Dog bardzo tęsknił. Całymi dniami leżał pod
drzwiami sypialni. Gdy książę wrócił, pies chcąc przywitać
pana, wyskoczył z krużganku i zabił się. Wzruszony książę
rozkazał wyrzeźbić postać wiernego zwierzęcia. Posąg psa
możemy oglądać, zwiedzając wnętrza zamkowe. Ponoć duch psa
strzeże własności pana po dziś dzień."
Zamek Piastowski otaczaja odrestaurowany renesansowy ogród oraz Park Nadodrzański.
Obecnie w zamku mieści się Muzeum Piastów Śląskich. W ramach ekspozycji stałej muzeum prezentuje historię miasta, dzieje Piastów Śląskich oraz rzeźbę i malarstwo śląskie od XV do XVIII w. ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Wśród zbiorów muzeum znajdują się m.in. sarkofagi książąt legnicko-brzeskich oraz jedyny w Polsce zachowany w całości średniowieczny łuk myśliwski odnaleziony podczas wykopalisk w Brzegu. Muzeum jest również miejscem koncertów, sesji naukowych i prezentacji teatralnych.